Kategori: Makaleler

Siyah Çıyan Zehirli mi? Efsaneler, Bilim ve Günlük Hayat Şöyle bir düşünün: Gece mutfağa su içmeye gidiyorsunuz ve yerden hızla geçen, onlarca bacağıyla gölge gibi kayıp giden bir canlı… “Siyah çıyan zehirli mi?” sorusu o an kafanızda yankılanıyor. İşte bu yazıyı, tam da o içgüdüsel merakı yatıştırmak için yazıyorum. Korkularımızı ciddiye alalım ama merakımızı da besleyelim; çünkü çıyanları tanıdıkça hem daha güvende oluyoruz hem de doğanın ne kadar ince işlediğini görüyoruz. Kısa Cevap: Evet, Ama “Zehirli” Değil, “Zehri Olan” Günlük dilde “zehirli” diyoruz ama teknik olarak çıyanlar venomlu (zehrini enjekte eden) canlılardır. Baş bölgelerine evrilmiş kıskaç-benzeri yapılar (forcipule) ile avlarına…

Hüda Ne Demek? İslamiyet’te Ekonomi Perspektifinden Bir Bakış Bir ekonomist olarak, her zaman sınırlı kaynaklar ve bu kaynakların nasıl verimli bir şekilde kullanılacağı üzerine düşünürüm. Bireyler ve toplumlar, her an seçimler yaparak bu kaynakları en iyi şekilde değerlendirmeye çalışırlar. İslamiyet’in öğretilerinde de benzer şekilde, bireylerin ve toplumların ekonomik refahını artırmaya yönelik bir dizi ilke bulunur. “Hüda” kelimesi de, sadece dini bir kavram olarak değil, aynı zamanda ekonomik bir yönelim olarak da ele alınabilir. İslam’da doğru yolu gösteren bir kavram olarak tanımlanan “Hüda”, kaynakların verimli kullanımını ve doğru seçimler yapmayı simgeler. Bu yazıda, “Hüda” kavramını İslamiyet ve ekonomi perspektifinden inceleyeceğiz. Hüda:…

Hoyratlık: Toplumsal Normlar ve Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Toplumlar, birer canlı organizma gibi sürekli değişim ve etkileşim içinde varlıklarını sürdürürler. Bu etkileşimlerin merkezinde yer alan değerler, normlar, gelenekler ve kültürel pratikler, bireylerin davranış biçimlerini şekillendirir. Sosyolojik bir bakış açısıyla, bireylerin ve toplumsal yapıların birbirine nasıl etki ettiğini anlamak, toplumsal fenomenlerin daha derinlemesine kavranmasını sağlar. Bu yazıda, toplumdaki toplumsal normları, cinsiyet rollerini ve kültürel pratikleri inceleyerek hoyratlık kavramını daha iyi anlamaya çalışacağız. Hoyratlık Ne Demek? Türk Dil Kurumu (TDK)’na göre hoyratlık, “sert, kaba ve hoyrat bir şekilde davranma durumu” olarak tanımlanır. Bir başka deyişle, hoyratlık, toplumun genel değer yargılarıyla…

Histoloji ve Embriyoloji Nasıl Olunur? Geçmişin Bilgeliğiyle Bugüne Yolculuk Bir Tarihçinin Bakış Açısı: Geçmişi Anlamak ve Bugünle Bağ Kurmak Tarihe olan ilgim, sadece geçmişi öğrenmekle sınırlı kalmaz; aynı zamanda geçmişle günümüz arasında bağlar kurarak geleceği daha iyi anlayabilme arzusudur. İnsanlık, her yüzyılda farklı bilimsel atılımlar yaparak dünyayı daha iyi anlamaya çalıştı. Bugün, modern bilim dalarının temelleri, geçmişte atılan adımlar sayesinde şekillendi. Bu yazıda ele alacağımız konu, histoloji ve embriyoloji bilim dallarına dair tarihsel bir perspektife odaklanarak, bu alanların nasıl geliştiğini ve bu alana ilgi duyan birinin nasıl yetişebileceğini inceleyeceğiz. Biyoloji biliminin bu iki alt dalı, yaşamın çok temel yapı taşlarını…

Hilenin Şartları Nelerdir? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme Bir psikolog olarak, insan davranışlarını her açıdan anlamaya çalışırken, bazen en basit eylemlerin ardında derin psikolojik motivasyonların olduğunu keşfetmek büyüleyici olabilir. Hile, hayatın farklı alanlarında karşımıza çıkan, insanlar tarafından bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde başvurulan bir stratejidir. Ancak hile yapmak, yalnızca bir strateji değildir; aynı zamanda bireyin içsel dünyasındaki çatışmalar, değerler ve etik anlayışları ile doğrudan ilişkilidir. Peki, hile yapma davranışının ardında yatan psikolojik şartlar nelerdir? Bunu bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji çerçevesinde ele alalım. Hile ve Bilişsel Psikoloji: Zihinsel Çarpıtmalar ve Hedeflere Ulaşma Hile yapma kararı, çoğu zaman bireyin zihinsel süreçlerinde…

Evde Çuval Patates Nasıl Saklanır? Toplumsal Yapı ve Aile Dinamikleri Üzerinden Bir Analiz Toplumsal yapıları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, bazen en basit görünen işler bile derinlemesine bir incelemeye ihtiyaç duyar. Her gün yüzeysel olarak göz ardı ettiğimiz pratikler, aslında toplumsal normlar, kültürel alışkanlıklar ve cinsiyet rollerinin karmaşık bir yansımasıdır. Bugün, belki de çoğumuzun evinde bulunan, fakat belki de fazla dikkate almadığı bir konuya odaklanacağız: Evde çuval patates nasıl saklanır? Patates, toplumlarda önemli bir gıda maddesi olarak kabul edilir, ancak bu gıda maddesinin saklanması ve korunması, sadece bireysel bir ihtiyaç değil, aynı zamanda toplumsal pratiklere ve aile dinamiklerine dayalı bir…

Propiyonik Asit Ne İşe Yarar? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir Yolculuk Kimya dünyasında bazı bileşikler vardır ki, ilk bakışta basit görünür ama etkileriyle hem bilim insanlarını hem de toplumları derinden etkiler. Propiyonik asit de bu bileşiklerden biridir. Günlük hayatta adını pek sık duymadığımız bu madde, aslında gıda güvenliğinden sağlık araştırmalarına kadar pek çok alanda hayatımıza dokunur. Bu yazıda konuyu sadece bilimsel veriler ışığında değil, aynı zamanda farklı bakış açılarını karşılaştırarak ele alacağız. Çünkü kimyasal bir maddenin anlamı, yalnızca formülünde değil, onun insan hayatına nasıl dokunduğunda saklıdır. Propiyonik Asit Nedir? Kısa Bir Tanım Propiyonik asit (CH₃CH₂COOH), üç karbonlu kısa zincirli bir…

Bufalo ve Manda: İnsan Zihninde Yansıyan Farklılıklar ve Benzerlikler İnsan davranışlarını anlamaya çalışırken, çoğu zaman fark ettiğimiz bir şey vardır: her şeyin yüzeyine bakmak, gerçek farkları görmek için yeterli değildir. Psikolojinin derinliklerine inildiğinde, bizlere sunulan her şeyin, dışarıdan göründüğü gibi olmadığını, birçok içsel ve gizli bileşenin birleşimiyle şekillendiğini keşfederiz. Bu da, bazen bu dünyadaki varlıkların; fiziksel, zihinsel ve sosyal düzeyde benzerlikler ve farklılıklar taşımasının nedenini anlamamızı sağlar. Şimdi, bufalo ve manda gibi iki hayvanı karşılaştırarak, onların psikolojik yansımasını keşfedeceğiz. Peki, bufalo ve manda gerçekten aynı mı? Farkları ve benzerlikleri, yalnızca biyolojik ya da fiziksel değil, psikolojik ve toplumsal bağlamda da…

Allah’ın Hücceti Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Güç, toplumların düzenini, bireylerin yaşamlarını ve tarihsel gelişimini belirleyen temel bir dinamik olarak siyaset biliminin en önemli kavramlarından biridir. İnsanlar arasındaki iktidar ilişkileri, adaletin, özgürlüğün, eşitliğin ve toplumsal düzenin şekillenmesinde belirleyici rol oynar. Ancak, bu iktidar dinamikleri bazen yalnızca insana ait bir olgu olarak kalmaz; ideoloji, kurumlar ve vatandaşlık gibi toplumsal yapıların derinliklerinde Tanrı’nın gücü de kendini gösterir. İslam düşüncesinde, Allah’ın hücceti, sadece dini bir kavram olmanın ötesinde, güç ilişkileri ve toplumsal düzenin yapı taşlarından biri olarak görülür. Peki, Allah’ın hücceti ne anlama gelir ve toplumsal düzen ile bu kavram arasındaki…

Memur Günlük Harcırah 20266 Ne Kadar? Güç, Devlet ve Vatandaşlık Üzerine Bir Analiz Güç İlişkilerinin Gölgesinde: Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden Siyaset bilimi, yalnızca devletin yapısını değil; bireyin, kurumların ve iktidarın iç içe geçmiş ilişkilerini de anlamaya çalışır. Günlük harcırah gibi ekonomik bir kavram dahi, bu bağlamda siyasal bir göstergedir. 2026 yılı için belirlenen memur günlük harcırah tutarı – yani devletin, kendi çalışanına bir görevlendirme sırasında reva gördüğü maddi karşılık – aslında sadece bir mali düzenleme değil, aynı zamanda iktidarın vatandaşla kurduğu ilişki biçiminin sembolüdür. Peki, Memur günlük harcırah 2026’da ne kadar? sorusunun ötesinde, asıl mesele şu değil mi: Devlet bu…