Lapya dolin uvala polye hangi kayaç türüdür?
Kimyasal tortul kayaçların bulunduğu yerlerde lapya, dolin, uvala, polye, obruk, mağara, sarkıt, dikit, sütun ve traverten gibi karstik şekiller oluşmuştur.
Lapya ve dolin nasıl oluşur?
Suda eriyen kayaların erimesiyle oluşan formlara karst formları denir. En yaygın karst formları dolinler, lapyalar, çöküntüler, poljeler, kör vadiler ve uvalalardır. Lapialar en küçük karst formları arasındadır. Yağmur ve kar suyunun etkisiyle kayaların erimesiyle oluşur ve yer altında bulunur.
Lapya dolin uvala polye hangi dış kuvvet?
Karst Erozyon (Çözünme) Formları Karst alanlarında yağış sonucu yüzeye düşen su kireçtaşlarını aşındırarak boşluklar ve çatlaklar oluşturur. Bunlara büyüklüklerine göre “lapya”, “dolin”, “uvala”, “polye” gibi isimler verilir.
Lapya dolin uvala obruk nedir?
Lapya: Karst kayaçlarının suyun etkisiyle erimesiyle oluşan en küçük formdur. Dolin: Erime devam ettiğinde oluşan tava şeklindeki boşluklardır. Uvala: Dolinlerin birleşmesiyle oluşan daha geniş çukurlardır.
N dolin, uvala, polye, obruk, mağara gibi yer şekillerinin oluşması o bölgede hangi kayaç türünün yaygın olduğunu gösterir?
Kireçtaşlarının yayılış alanlarında lapya, dolin, uvala, polye, dolin, obruk, kuru vadi, traverten formları ve mağaralar gibi karakteristik formlar gelişmiştir.
Dolin nedir kısaca?
Dolinler, karstlaşma (lapianın kaynaşması) sonucu oluşan ve boyutları bölgenin karst özelliklerine göre değişen kapalı veya yarı açık çöküntülerdir. Kireçli topraklarda erime ve çökme sonucu oluşan tava şeklindeki çöküntülerdir.
Lapya Türkiye’de nerede görülür?
Türkiye’de en yaygın olduğu alanlar Toros Dağları ve Bolkar Dağları’dır.
Polye nedir kısaca?
Polyea, eriyebilir kayaların erimesiyle oluşan ve yüksek dağlar arasında bulunan geniş bir ova veya ovadır. Diğer yaygın adı karst ovasıdır.
Karstik aşınım şekilleri nelerdir?
Karst Aşınma Şekilleri: Lapia: Karst alanlarında yağış sonucu oluşan kireçtaşlarının yağmur suyu ile aşınması sonucu oluşan boşluk ve çatlaklardır. … Uvala: Karst alanlarında oluşan obrukların zamanla genişleyip büyümesiyle uvalalar oluşur.
Ülkemizde en etkili dış kuvvet nedir?
Ülkemizde dış etkenler sonucu oluşan yeryüzü şekilleri: Akarsuların oluşturduğu yeryüzü şekilleri; vadiler, platolar, deltalar, menderesler, akarsu adaları, şelaleler; kıyı oku, kıyı barajı, lagün, tombolo.
Karstik şekiller Türkiye’de en çok nerede görülür?
Türkiye’de karst şekilleri; kireç taşının yaygın olduğu Orta ve Batı Toros Dağları’nda, özellikle Teke Yarımadası, Göller Bölgesi ve Taşeli Platosu’nda, Orta Anadolu’nun güneyinde, Güneydoğu Anadolu’da ve Türkiye’nin diğer bölgelerinde yerel olarak görülmektedir (harita).
Lapya dolin uvala polye hangi kayaç?
Bu form birikimine “karst topografyası” denir. Aşındırma formları, en küçüğünden en büyüğüne doğru, lapya, dolin, uvala ve polye’dir. Dolinler ve mağaralar da aşınma formları iken, sarkıtlar, dikitler ve travertenler birikim formlarıdır.
Obruk neden oluşur?
Karbonik asit, yeraltı suyunun karbondioksitle birleşmesiyle oluşur. Zamanla bu karbonik asit, kireç taşının yoğun olduğu toprağı eriterek yeraltı mağaraları oluşturur ve bir süre sonra mağaranın üstündeki zemin çöker. Bu çökmeyle oluşan derin çukurlara obruk adı verilir.
Nevşehir karstik mi?
Karst kelimesi, kireç taşının erimesi ve yüzeydeki akarsuların yer altına batmasıyla oluşan doğal bir olayı ifade eder. Ancak peri bacaları bu tanıma uymadığından, peri bacalarının karst alanlarında oluşup oluşmadığı sorusunun cevabı, bunların karst yapıları olmadığıdır.
Lapya kayaç türü nedir?
Yağmur sularının veya yeraltındaki biyolojik CO2’nin güçlü eritme gücünün kireç taşını eritip aşındırmasıyla oluşan, oluk benzeri çöküntülerden ve bunlar arasında genellikle keskin görünümlü sırtlardan oluşan mikrokarst biçimleridir.
Tortul kayaçlar nelerdir?
Başlıca tortul kayaçlar kumtaşı, çamurtaşı, kireçtaşı (ve diğer karbonatlı kayaçlar), evaporitler (kaya tuzu, halit, bor mineralleri vb.) ve kömür, şeyl, çört gibi organik tortul kayaçlardır.
Polye hangi kayaçlardan oluşur?
Poljeler, en azından biri eriyen kayadan oluşan dik yamaçlarla çevrilidir. Düz alüvyonlu taban ve karst drenajına sahip büyük kapalı karst ovalarıdır.
Karstik şekiller hangi kayaç türü?
Karst manzaraları, suyun etkisi altında eriyebilen taşlar üzerinde oluşan şekillerdir. Ancak kireç taşı, alçı taşı, dolomit ve kaya tuzu gibi taşlar diğerlerinden daha hızlı erir. Bu nedenle bunlara karst taşları, bu taşların suyun etkisi altında erimesine ise karstlaşma denir (Şahin, 2002).